وضعیت برنج در شالیزار‌های بابل 

شهرستان بابل یکی از شهرستان‌های استان مازندران است که بخش زیادی از محصولات کشاورزی آن را برنج تشکیل می‌دهد. بابل مثل تمام شهر‌های نوار ساحلی ایران با کشت برنج اقتصاد خود را می‌گرداند. البته در سال‌های اخیر با توجه به بصرفه نبودن کشت برنج بسیاری از کشاورزان کار در شالیزار‌های برنج را ر‌ها کرده و به کار‌های دیگر آورده‌اند. یکی از دلایل رشد کشت برنج عنبربو درجنوب کشور، کاهش کشاورزان برنج در شمال کشور است.  

اما امسال و در بهار سال ۱۴۰۱ وضعیت شالیزار‌های برنج بابل چگونه بوده است و اکنون در آغاز دهه دوم تیرماه این وضعیت چگونه است؟ 

نظر متخصصان درمورد وضعیت برنج بابل 

به گفته یکی از مدیران شهرستان بابل این شهرستان توانسته در اراضی شالیزاری خود  بیش از هشت هزار هکتار برنج به زیر کشت ببرد. این مقام مسئول اداره جهاد کشاورزی گفته با کشت قراردادی یا همان کشاورزی قراردادی می‌توان به کاهش مشکلات بازار کمک کرد و تنظیم قیمت‌های بازار را با اطمینان بیشتری به انجام رساند. 

همچنین کشاورزی قراردادی که قرار است در شالیزار‌های بابل اجرایی شود، کاهش ریسک‌پذیری محصول را به همراه دارد و می‌تواند مواد غذایی سالم‌تری را به دست مصرف‌کنندگان برساند. در شالیزار‌های شهرستان بابل طی امسال بیش از ۴۷ هزار هکتار یعنی معادل ۹۸ درصد کل شالیزار‌های شهرستان بابل برنج کشت شده است که در بهار امسال نشاکاری شدند. 

بر اساس آمار‌ها نشای برنج در شهرستان بابل به روش سنتی بالغ بر ۲۴ هزار و ۵۰۰ هکتار بوده و کشت مکانیزه آن هم بیش از ۲۲ هزار و ۵۰۰ هزار هکتار از کل اراضی این شهرستان ثبت شده است.  

استفاده از آفت کُش‌ها 

در کشاورزی همه کشور‌ها و برای تولید بهینه‌ی بسیاری از محصولات کشاورزی، استفاده از آفت کش‌ها امری ناگزیر است و کشاورزان برای آنکه محصولشان را از صدمات جبران‌ناپذیر طبیعی در امان نگه دارند، مجبورند از آفت کش‌ها استفاده کنند.  اما استفاده از آفت کش‌ها در کنار مزایایی که دارد معایبی هم برای محیط زیست و محصولات دارد؛ اول از همه اینکه آفت کش‌ها موجب آلودگی محیط زیست می‌شوند و هزینه‌های تولید را به طور فزاینده‌ای بالا می‌برند. 

امروز در جهان برای مقابله با آفت‌ها به جای استفاده از آفت کش‌های شیمیایی، معمولاً از حشراتی استفاده می‌شود که به طور طبیعی دشمن آفت‌هایی مثل ملخ‌ها هستند و به این ترتیب بدون آن که از مواد شیمیایی استفاده کنند، به محیط زیست آسیب بزنند و هزینه‌های تولید را بالا ببرند، از این حشرات استفاده می‌کنند. در شالیزار‌های شهرستان بابل هم این روش امسال انجام شد و بسیار خوب جواب داد. 

به گفته مدیرکل جهاد کشاورزی شهرستان بابل همچنین در خرداد ماه امسال برای مبارزه با نسل اول ساقه خوار‌های برنج که یکی از مهم‌ترین آفت‌های شالیزار‌ها به شمار می‌رود، سموم و مواد شیمیایی مورد نیاز تهیه شده است و بیش از ۱۵۰۰ هکتار از شالیزار‌های این شهرستان برای مقابله با آفت‌های شالیزار ایمن‌سازی شده‌اند. همچنین تاکنون بیش از هزار و ۷۰۰ هکتار از شالیزار‌های این شهرستان در مقابل آفت‌ها مقاوم‌سازی شده‌اند. علاوه بر همه این‌ها یکی از راه‌هایی که برای از بین بردن آفات استفاده شده رهاسازی زنبور تریکوگراما در بخشی از شالیزار‌های شهرستان بابل بوده است. 

به همین دلیل این شهرستان توانسته در مبارزه شیمیایی با آفت‌ها پیشگام باشد. همچنین توزیع تریکو کارت‌ها برای هزار هکتار از شالیزار‌های شهرستان بابل هم در دست بررسی قرار دارد. 

با این وجود کشاورزان در بابل تلاش می‌کنند کمتر از روش‌های شیمیایی برای مبارزه با آفت‌ها استفاده کنند و بیشتر در تلاشند تا با استفاده از روش‌های طبیعی آفت را از بین ببرند. 

آن‌ها می‌گویند کاهش استفاده از سموم شیمیایی باعث حفاظت از محیط زیست می‌شود و هزینه‌های تولید را هم بسیار پایین می‌آورد. 

برداشت علف‌های هرز در شالیزارهای بابل 

یکی دیگر از بحران‌هایی که معمولاً محصولات کشاورزی با آن روبه‌رو می‌شوند رویش علف‌های هرز در میان محصولات اصلی است. در شالیزار‌های شهرستان بابل هم مشکل علف‌های هرز یک مشکل جدی است و تاکنون راه‌های مختلفی برای برداشتن علف‌های هرز و مقابله با آن‌ها در پیش گرفته شده است. 

به این معنا در شالیزار‌های بابل با استفاده از روش‌های مکانیزه و سنتی به مبارزه با علف‌های هرز پرداخته شده است. علف‌های هرز امکان آبیاری صحیح به محصولات را از بین می‌برد و فضای رشد محصول اصلی یعنی برنج را کم می‌کند و به همین دلیل در صورت وجود علف‌های هرز در شالیزار‌های برنج بابل محصول تولیدی کیفیت کمتری خواهد داشت و نمی‌تواند به خوبی رشد کند. 

در شالیزار‌های بابل مبارزه با علف‌های هرز و از بین بردن آن‌ها باعث شده تا آبیاری تناوبی در شالیزار‌ها راحت‌تر باشد. بر همین اساس بیش از ۳۲ هزار هکتار از شالیزار‌های شهرستان بابل به وسیله شیوه سنتی وجین کردن از علف‌های هرز پاک شده‌اند و بیش از نیم درصد از این شالیزار‌ها هم با دستگاه وجین‌کَن از میان رفته‌اند. 

همچنین با بلاست برگ هم بیش از ۵ هزار و ۹۰۰ هکتار زمین از علف‌های هرز پاکسازی شده‌اند. 

میزان برنج اصلاح شده در شهرستان بابل 

اگرچه آمار دقیقی از مقدار برنج اصلاح‌شده در شالیزارهای شهرستان بابل وجود ندارد اما تخمین زده می‌شود که امسال بیش از 12 هزار هکتار از شالیزارها با روش‌های اصلاحی به کشت برنج پرداخته‌اند.