گرانی برنج و مصرف نان بیشتر
این روزها شلوغی صف های نانوایی، خاطرات دور گذشته را به یاد می آورد. دورانی که انتظار یکی دو ساعته در صف های نانوایی، به بخشی از خاطرات کودکان دهه شصتی تبدیل شد. اکنون از صف های عریض و طویل آن زمان خبری نیست اما با این حال، از یکی دو ماه گذشته، صف نانوایی ها شلوغ تر به نظر می رسد. به طوری که فروش بسیاری از نانوایی‌ها در ساعات عصر به اتمام می‌رسد که این مسئله را می‌توان نشانه‌ای از جایگزینی نان و برنج خارجی در سفره‌ها به جای مصرف برنج ایرانی دانست.
باید توجه داشت قیمت برنج در برخی شهرهای شمالی با سایر شهرستان‌ها بسیار متفاوت است و اکنون اغلب مردم محلی برنج‌ها را بسته بندی و سورت نشده و با قیمت ارزان‌تر از کارخانه‌ها خریداری می‌کنند. بااین‌حال، حداقل سی تا چهل درصد مردم این شهرها توان خرید برنج ایرانی را ندارند. این در حالی است که تا دو سال قبل کسی در شمال و استان مازندران برنج خارجی نمی‌خرید؛ اما وضعیت به گونه‌ای است که اکنون این مقدار از خانوارهای شمالی، مصرف‌کننده برنج خارجی شده‌اند.
حمایت دولت از برنج ایرانی
برخی عقیده دارند به این دلیل که قیمت برنج به حد بالای خود رسیده، افراد به خرید نان متمایل‌تر شده‌اند. در ماه های اخیر قیمت انواع برنج ایرانی و خارجی در بازار افزایش یافته است. دلاور امامی از برنج فروشان اردبیل می گوید: در شهریور ماه قیمت برنج ایرانی به یکباره سی درصد افزایش یافت و این قیمت ها تا به امروز نسبتا ثابت مانده است.
وی می افزاید: امسال خشکسالی و کمبود آب در استانهای شمالی، باعث کاهش کشت برنج در کشور شد. از سوی دیگر به علت حمایت از تولید داخلی، در ماههای ابتدایی امسال واردات برنج خارجی برای مدتی متوقف شده بود که باعث شد قیمت انواع برنج خارجی به طور متوسط 10 درصد افزایش یابد.
کارشناسان اما دلایل عمده رشد قیمت برنج در بازار را اینگونه عنوان می کنند: تورم داخلی، افزایش هزینه تولید از جمله پول کارگر، کود و قطعات یدکی ماشین های کشاورزی و هزینه های جاری کشاورزان، بالا رفتن قیمت جهانی محصولات غذایی و ورود شرکتهای بزرگ برای خرید، و در نهایت نگهداری یا صادرات برنج. همه این موارد در کنار هم سبب شد تا قیمت‌ها افزایش چشمگیری یابند.
آمار خرید برنج در ایران
بر اساس آمار اعلام شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی، امسال از سه میلیون تن نیاز برنج کشور، حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن برنج سفید در مزارع ۱۹ استان کشور برداشت شد که ۹۰ درصد آن مربوط به سه استان شمالی گلستان، گیلان و مازندران بوده است.
با این وجود، گرانی برنج در بازار، باعث شده است مسئولین به فکر تسهیل واردات برنج باشند.به گفته سخنگوی گمرک، در دو ماه اخیر ترخیص برنج وارداتی از گمرکات کشور افزایش یافته و مجموع برنج ترخیص شده در سه ماهه دوم امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، 24 درصد افزایش یافته است.
حسین رستمی مالک یکی از فروشگاه های مواد غذایی در اردبیل می گوید: انواع مواد غذایی از جمله برنج داخلی و خارجی در بازار فراوان است و کمترین کمبودی احساس نمی شود اما به دلیل افزایش قیمت ها، میزان خرید مشتریان کاهش یافته است.
او همچنین گفت: که قیمت برنج ایرانی در مدت زمانی اواخر مرداد تا اواسط مهر ماه دچار نوسانات بوده و حتی افراد متمول هم که معمولا در فصل برداشت، مصرف برنج سالانه خود را یکجا می خرند، مدتی منتظر ماندند تا قیمت نهایی برنج ایرانی مشخص شود.
برنج چه جایگاهی در سفره ایرانی دارد؟
ارسلان عبدی که در اردبیل شغل آزاد دارد می گوید: برنج، یکی از غذاهای پرمصرف اکثر خانواده های ایرانی است و خود ما معمولا روزانه همراه خورش، یک وعده برنج مصرف می کنیم. وی می افزاید: خانواده ما به مصرف برنج ایرانی عادت کرده اند و رغبت چندانی برای خرید برنج خارجی نداریم. بنایراین از زمان گرانتر شدن برنج ایرانی، سعی کردیم تعداد پخت برنج در هفته را کاهش دهیم اما همچنان طعم و بوی برنج ایرانی را ترجیح می دهیم.
کیوان جعفرزاده کارمند هم می گوید: معمولا زمان رفت و برگشت به محل کار، در طول مسیر از نانوایی های مختلف شهر نان می خرم و اخیرا متوجه شدم صف های نانوایی در اکثر مناطق، شلوغ تر از گذشته شده اند که به نظرم بخشی از آن به خاطر باز شدن مدارس و بخشی دیگر بخاطر افزایش مصرف نان است.
سرپرست فرمانداری خلخال می گوید: با افزایش قیمت برنج در بازار، مصرف نان در این شهرستان بطور قابل ملاحظه‌ای بیشتر شده است.
کمبود آرد در نانوایی‌ها
مسعود یگانه می افزاید: بدلیل همجواری با استان برنج‌خیز گیلان، قوت غالب مردم شهرستان خلخال برنج است، اما به علت گرانی این محصول، نگاه مردم به سمت نان متوجه شده است.
وی اظهار می کند: مجموع سرانه آرد یارانه‌ای و نیمه یارانه‌ای منظور شده از مرکز استان برای مردم شهرستان خلخال ۷.۵ کیلوگرم در ماه است ولی اکنون با افزایش تقاضا، صف‌های مقابل نانوایی‌ها طولانی‌تر شده و بیشتر نانوایان نیز با کمبود آرد مواجه شده‌اند.
در عین حال مالک یک لواش پزی در میدان جانبازان اردبیل با اذعان به اینکه افزایش خرید نان در ماههای اخیر بسیار محسوس بوده می گوید: متاسفانه بخشی از این افزایش مصرف بخاطر اجیر شدن افرادی توسط دامداران است. علوفه گرانتر شده و بنابراین آنها نان یارانه ای را می خرند تا بخشی از جیره غذایی دامهایشان را تامین کنند.