بهترین زمان کود دهی برنج
برنج بعد از گندم مهم ترین محصول زراعی دنيا می باشد که حدود ۴۰ درصد از انرژی تغذیه‌ای بیش از نیمی از مردم کره زمین را تامین میکند.همان طور که می دانید، برنج غذای اصلی ما ایرانی‌ها است و بعد از نان، قوت غالب مردم ایران به حساب مي‌آيد. برنج به شکلی در کشور ما جزء مهم ترین ماده های غذایی به حساب می آید که بیشتر غذاهای ایرانی در کنار برنج سرو می‌شوند و غذا بدون برنج اصطلاحاً ناقص است.
با این تعاریف و با توجه به جایگاه ویژه‌ای که برنج در رژیم غذایی ما دارد؛ مراحل کشت آن باید کاملاً استاندارد صورت بگیرد تا برنج ايراني مرغوب و با کبفیت به دست مردم برسد. شواهد نشان می دهند که تقریبا ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح ، در کشورهای چین و هند، کشت برنج رایج بوده است.باتوجه به این که کشت برنج در ایران بیشتر به صورت سنتی صورت می گیرد، به علت عدم درک صحیح از نیازمندی های گیاه برنج، این روش کشت همواره با چالش های فراوانی رو به رو شده است. مراحل کشت برنج ايراني باید مکانیزه، استاندارد و آگاهانه صورت بگیرد تا محصول از بین نرود و یکی از این مراحل که بسیار مهم و حائز اهمیت در سالی، کود دهی است. کود دهی به برنج اگر در شرایط صحیح انجام بگیرد، مزایای خوبی برای گیاه به همراه دارد ولی اگر اشتباهی رخ دهد؛ محصول را از بین خواهد برد
کود دهی برنج
طبق مطالعات انجام شده اکثر کشاورزان در آسیا به طور متوسط تنها حدود 60 درصد از محصولی را که با شرایط آب و هوایی موجود، به طور بالقوه قابل دستیابی است، به دست می آورند، چرا که غالبا به صورت تجربی در این کار هستند و اطلاعات کافی برای کشاورزی را ندارند. راه به حداکثر رساندن برداشت محصول این است که بدانیم چه زمانی گیاهان را کود دهیم. استفاده از کود در زمان نامناسب می تواند باعث انفجار رشد شود که که طبعا در برابر هوای سرد بسیار ضعیف هستند.
به همین دلیل، برنامه ریزی مصرف کود برای هر نوع گیاه یک ابزار مطبق مطالعات انجام شده اکثر کشاورزان در آسیا به طور متوسط تنها حدود ۶۰ درصد از محصولی را که با شرایط آب و هوایی موجود، به طور بالقوه قابل دستیابی است، به دست می آورند؛ چرا که غالبا به صورت تجربی در این کار هستند و اطلاعات کافی برای کشاورزی را ندارند. لازم است که کشاورزان در هر دوره ای اطلاعات خود را در این زمینه ارتقا بدهند و از دانش روز برای فرآیند کود دهی برنج استفاده کنند تا ضرری به شالیزار و محصول تولیدی وارد نشود.
البته در صورت لزوم کشاورزان می توانند با یک مهندس کشاورزی مشورت کنند و از نظر کارشناسی شده شخص بهره ببرند تا بهترین نتیجه را بگیرند. پیشگیری از ضرر وارده به محصول در فرآیند کود دهی برنج از اهمیت زیادی برخوردار است و این موضوع موجب می‌شود که برای محافظت از محصول طی یک آینده‌نگری هدفمند، راهکارها و اعمال متناسب با فرآیند مورد بحث تدارک دیده شود. راه به حداکثر رساندن مقدار برداشت محصول این است که بدانیم چه زمانی گیاهان را کود دهیم. استفاده از کود در زمان نامناسب می تواند باعث انفجار رشد شود که که طبعاً در برابر هوای سرد بسیار ضعیف هستند. به همین دلیل، برنامه ریزی مصرف کود برای هر نوع گیاه یک ابزار موثر است
مراحل کود دهی به گیاه برنج
تغذیه کودی گیاه برنج بر اساس هفت مرحله رشدی که که خود برنج دارد انجام می شود. البته ممکن است که تغییراتی نیز در این روند ایجاد شود که به اقلیم جغرافیایی شالیزار، تغییرات آب و هوایي و هرگونه تغییر جدیدی در کشت برنج ايراني بستگی دارد. برای تشخیص تغییرات و تعیین موارد استثناء لازم است که دانش کافی در این حوزه را دارا باشید تا به مشکل جدی برخورد نکنید
مرحله اول کود دهی : قبل از کشت برنج می باشد.لازم است قبل از تهیه کردن کود خاک زمین خود را آزمایش کنید تا بر اساس نتیجه آن آزمون، کمبودها و عناصر مورد نیاز زمین را از طریق کود دهی به خاک برگردانید به طور کلی در این مرحله کود ها باید شامل کودهای مرغی ، فسفر، کودهای اوره، پتاسیم و کودهای مینرال باشد.قابل ذکر است که باید دو روز بعد از کودپاشی اوره، مجددا مزرعه برنج را آبیاری کنید، از این طریق یون آمونیوم در میسل های خاک ثابت می گردد.
اوره ای که دانه درشت دارد را مستقیما می توان داخل خاک فروبرد. دانه های اوره، در یک محل جمع می شوند و فعالیت اوره آز مسدود کننده، مقدار آنزیم تولید شده به وسیله باکتری نیتروژن زا را کاهش می دهند. بدین ترتیب، اتلاف تبخیری به طور قابل ملاحظه ای کاهش پیدا میکند.
مرحله دوم : زمانی آغاز می شود که بذر برنج در زمین کاشته می شود تا تبدیل به نشا شود که اصطلاحاً به آن خزانه گفته می شود. علت کود دهی در این مرحله تحریک کردن بیشتر بدر ها برای رشد می باشد. کود های این مرحله شامل کودهای سه بیست برنج، اسید فولیک و اسید هیومیک می‌باشد
مرحله سوم : هنگام انتقال نشاء صورت می گیرد. در این مرحله باید نشاء از خزانه به زمین اصلی منتقل شود. در این مرحله برای جوانه های برنج ممکن است تنش ایجاد شود و این تنش به علت انتقال مکانی رخ میدهد، فلذا بهتر است مجدداً از کود های هیومیک اسید استفاده شود تا این تنش‌ها کاهش یابند.
مرحله چهارم : کود دهی به برنج هنگام پنجه زنی می باشد. این مرحله ای است که برنج باید به تجمع نشاسته بیشتر، دانه بندی بهتر و بالا رفتن مقاومت پنجه ها دست یابد بنابراین به مقدار زیادی فسفر احتیاج دارد .همچنین این مرحله بهترین زمان برای استفاده از کود روی می باشد. به کار بردن کود نیتروژنی در مرحله پنجه زنی، فعالیت این مرحله را تسریع کرده و تولید تعداد پنجه را به حداکثر می رساند.
مرحله پنجم : هنگام رشد ساقه ها است. در این مرحله برای محکم شدن و رشد بیشتر ساقه ها لازم است تا کودهای پتاسیم و سیلیسیسم به خاک داده شود.
مرحله ششم : مرحله رشد خوشه هاست. در این مرحله باید کود هایی استفاده شود که باعث رشد حداکثری خوشه ها بشود و احتمال پوک شدن دانه ها را به حداقل برساند. در این مرحله لازم است مجددا از کودهایی مثل کودهای فسفر، پتاسیم و نیتروژن استفاده شود.
مرحله هفتم : زمان پر شدن دانه در خوشه برنج است. در این مرحله نیز کودهای پتاس بالا بهترین عملکرد را برای محصول شما به ارمغان می آورند بنابراین حتماً از پتاسیم در برنامه کوددهی برنج در این مرحله استفاده کنید. البته استفاده از کود فسفر در این مرحله فراموش نشود.
نکته:
کود دادن به برنج حتماً باید به صورت محلول در آب باشد. بهترین زمان برای کود دهی برنج سپیده دم است که آفتاب کمتری به زمین می تابد توجه داشته باشید که کود حل شده در آب باید تا ۱۲ ساعت بعد حتماً استفاده شود.گفتنی است که کودها رشد علف های هرز را زیاد می کنند. بنابراین، برای حداکثر تأثیر کود باید علف های هرز را از بین برد. لازم است که به مزارع باتلاقی، باید کود نیتروژنی بیشتری داده شود .