نایاب شدن برنج هندی در این روزهای داغ سال 

همانطور که احتمالاً می‌دانید توقف واردات برنج‌های خارجی به ایران باعث شد تا قیمت برنج در بازار ایران با تغییرات بسیار زیادی روبرو شود. دلیل این اقدام مهم این بود که کشاورزان داخلی در سال‌های گذشته دائماً نسبت به واردات بی‌رویه برنج معترض بودند. ممنوعیت واردات برنج خارجی تصویب شد تا آن‌ها بتوانند برنج تولید شده خود را با دست باز تری به بازار ارائه کنند. 

اما سیاست‌های دولت در کاهش واردات برنج باعث شد تا نه تنها این اتفاق رخ ندهد بلکه این اقدام به گرانی بیش از حد برنج منجر هم شود و بازار داخلی فروش برنج هندی و دیگر برنج‌ها را هم ملتهب کند. 

دلایل نبود برنج هندی در بازار 

به تازگی دبیر انجمن واردکنندگان برنج اعلام کرده بود که از ابتدای سال ۱۴۰۱ بیش از ۲۷۰ هزار تن برنج توسط بخش‌های مختلف به کشور وارد شده است اما به دلیل موارد مختلف واردات این برنج و تزریق آن به بازار به دلیل مشکلات گمرکی روند بسیار کندی دارد و یکی از عوامل کمبود برنج‌های خارجی مثل برنج‌های هندی در بازار ایران همین است. 

برنج هندی هم که یکی از برنج‌های محبوب در میان ایرانی‌ها است، غذای اصلی بسیاری از خانوارها به شمار می‌رود و با افزایش قیمت برنج‌های ایرانی، قیمت این برنج هم افزایش پیدا کرده است و فروش برنج هندی دچار مشکل شده است. اما این موضوع فقط به اینجا محدود نمانده و قیمت برنج هندی علاوه بر آن که زیاد شده، باعث کمیاب شدن آن هم شده است. 

کمبود برنج هندی در بازار از یک طرف و گرانی برنج‌های داخلی از سوی دیگر باعث شده تا سفره غذایی مردم بیش از پیش تهدید شود. کارشناسان حوزه بازار می‌گویند حمله روسیه به اوکراین در افزایش قیمت برنج و همچنین نایاب و کمیاب شدن آن بی‌تأثیر نیست اما با این وجود باید سیاست‌هایی اتخاذ شود که کمبود برنج هندی، برنج پاکستانی و سایر برنج‌های خارجی در بازار ایران جبران شود. 

وضعیت واردات برنج هندی 

واردکنندگان برنج‌های هندی می‌گویند قیمت تمام شده برنج هندی بین ۳۴ تا ۳۵ هزار تومان است در حالی که دولت تعرفه فروش قیمت برنج را بر اساس سال قبل در نظر گرفته و قیمت هر کیلو برنج هندی را بین ۳۰ تا ۳۱ هزار تومان تعیین کرده است، بنابراین قیمت بصرفه‌ای برای فروش برنج هندی وجود ندارد.  موضوعی که به گفته واردکنندگان باعث تحمیل هزینه‌های اقتصادی زیانبار به آن‌ها شده است و به کمبود یا نایاب شدن برنج هندی در بازار ایران دامن‌زده است. 

 واردکنندگان می‌گویند با توجه به آن که کار‌های گمرکی واردات برنج هندی بسیار زمان‌بر است و پروسه بسیار پیچیده‌ای دارد، بنابراین دولت باید تصمیم بگیرد تا هرچه سریعتر برنج مورد نیاز بازار را تأمین کند. آن‌ها می‌گویند پس از پایان ماه رمضان و پایان تعطیلات نوروز میزان مصرف برنج بازار به شدت افزایش پیدا کرد و یکی از دلایل دیگری که اکنون برنج هندی در بازار کم است، این است که کشور به حد بالای مصرف برنج خود رسید اما برنج جایگزینی برای آن در نظر گرفته نشده بود. 

برنج هندی دولتی 

یکی دیگر از دلایلی که می‌تواند باعث کمیاب شدن برنج هندی در بازار باشد، این است که دولت انحصار عرضه آن را در اختیار گرفته است تا آن را تحت عنوان برنج دولتی هندی به فروش برساند. 

این برنج‌ها که برنج تنظیم بازار نامیده می‌شوند عمدتاً توسط دولت به واحد‌های فروش مشخصی در شهر‌های مختلف تحویل داده می‌شوند تا با نرخ مصوب به دست مصرف‌کننده برسند. 

بنابراین عدم عرضه مستقیم برنج هندی به بازار می‌تواند از جمله کمیاب شدن آن باشد. اگرچه برخی دیگر از فعالان بازار معتقدند علاوه بر آنکه واردات برنج هندی سخت شده و انحصار عرضه آن هم در دست دولت است، اما یکی دیگر از دلایلی که به کمیاب شدن برنج هندی در بازار دامن‌زده است، شیوه نادرست توزیع و فروش برنج هندی است. 

آن‌ها می‌گویند برنج هندی فرآیند بسیار پیچیده‌ای را از واردات تا رسیدن به دست مصرف‌کننده طی می‌کند و در بسیاری از موارد فرایند کار‌های گمرکی، جابجایی، رسیدن به دست واسطه‌ها و در نهایت توضیع در بازار چندین ماه زمان می‌برد.واردکنندگان و فروشندگان برنج همچنین می‌گویند افزایش قیمت برنج ایرانی در یک بازه‌ی زمانی کوتاه و همچنین کمبود برنج‌های خارجی مثل برنج هندی باعث شد تا بخش زیادی از بازار مصرف برنج هندی هم به سمت برنج‌های ایرانی برود. 

چرا که مردم نگران بودند نکند در صورت نخریدن برنج، کمبود آن در بازار بیشتر شود. آن‌ها می‌گویند برخی دیگر از مردم هم به ناچار که مصرف‌کننده برنج هندی بودند، وقتی ممنوعیت واردات آن را دیدند، به ناچار و حتی با صرف هزینه‌های بیشتر به سمت تهیه برنج مورد نیاز خود از میان برنج‌های خارجی رفتند. 

بنابراین زمانی که بازار مصرف برنج هندی از دست می‌رود، واردات آن بسیار مشکل است. علاوه بر این نباید فراموش کرد که با انحصار عرضه برنج هندی در دست دولت، کمبود برنج هندی در بازار امری غیر طبیعی نیست و دولت باید سریعاً برای این کمبود چاره‌ای بیندیشد. اگر کمبود برنج هندی در بازار رفع نشود، عملا این ماده غذایی از سفره بسیاری از خانوارها حذف خواهد شد چراکه با قیمت‌های جدید بسیاری نمی‌توانند برنج ایرانی بخرند.