فواید و ضررهای برنج

برنج ایرانی یکی از دانه های برنج است که به طور طبیعی رشد می کند. کشاورزی برنج از جنوب شرقی آسیا و هند به ایران رسید. در طول قرن ۷ تا ۱۳، برنج در جمهوری آذربایجان، فارس، خوزستان کشت می شده است و از همه مهمتر، استان خزر، که هنوز هم از مناطق اصلی تولید برنج می باشد.

گیلان مهمترین استان در زمینه تولید برنج است و حدود ۵۰٪ از برداشت ملی را دارد. روند کشت برنج در این استان از اواخر ماه مارس آغاز می شود. دوره اوج کار حدود آوریل و مه است. کار سخت و طاقت فرسای کشت برنج عمدتاً توسط زنان این منطقه انجام می شود.خواص برنج بسیار زیاد است. امروزه افراد بیشتری نسبت به گذشته برنج می خورند. این ماده غذایی سرشار از انرژی می باشد.

خواص برنج

برنج و تأمین انرژی

برنج کربوهیدرات فراوانی دارد و انرژی کافی به بدن می رساند و به عملکرد طبیعی مغز کمک می کند. کربوهیدرات ها نیاز به متابولیسم بدن دارند و به انرژی کاربردی و قابل استفاده تبدیل می شوند. ویتامین ها، مواد معدنی و اجزای مختلف آلی موجود در برنج باعث افزایش عملکرد و فعالیت متابولیکی کلیه سیستم ها در بدن می شود که سطح انرژی را بیشتر می کند.

کربوهیدرات موجود در برنج می تواند از دست دادن انرژی را از طریق فعالیت های جسمی، روحی و عاطفی جبران کند.

 برنج سفید و قهوه ای منابع خوبی برای تأمین انرژی هستند.

فواید برنج سفید ایرانی

برنج سفید ایرانی یکی از غذاهای اصلی در ایران است. این غذای محبوب، مانند سایر غذاها، دارای چندین ویژگی است. البته مصرف زیاد آن عوارض جانبی دارد. برنج سفید در یک سری از مراحل پردازش شده است و بخشی از ارزش غذایی خود را از دست می دهد. دلیل محبوبیت بیشتر برنج سفید نسبت به انواع دیگر برنج، تهیه سریع و آسان و هضم آن آسان است. هضم این برنج نسبت به سایر غلات به ویژه برنج قهوه ای آسان تر است. طبیعت برنج سرد و خشک است.

بزرگان توصیه می کنند آن را با زعفران یا یک ماده گرم دیگر ترکیب کنید. این باعث ایجاد تعادل در بدن می شود. بهترین روش طبخ این غذا کته است. زیرا تخلیه آن باعث ترشح ویتامین هایی مانند B می شود. برنج سفید می تواند منبع خوبی از انرژی باشد، زیرا سرشار از کربوهیدرات است. این گزینه خوبی برای افرادی است که در طول روز فعالیت ذهنی زیادی دارند. برنج سفید به طور کلی سرشار از کربوهیدرات (نشاسته)، پروتئین، چربی، مواد معدنی و ویتامین های A ، B ، D و E است. یکی از ویژگی های برنج سفید ماندگاری آن است.

برخلاف برنج قهوه ای که فقط برای ۳ تا ۶ ماه قابل نگهداری است، برنج سفید خام را می توان برای مدت ۱۰ تا ۳۰ ماه در شرایط مطلوب نگهداری کرد. برنج سفید پخته شده باید با نگه داشتن آن در یخچال و درب مناسب برای مدت کمتر از ۵ روز مصرف شود. در غیر این صورت باعث مسمومیت غذایی می شود. حدود ۹۵ درصد از تولید برنج جهان در چین، هند و جنوب شرقی آسیا تولید می شود. در این کشورها برنج سفید یکی از مهمترین وعده های غذایی است و در حال حاضر، مصرف آن در سایر نقاط جهان در حال افزایش است

فواید برنج قهوه ای برای چاقی

مصرف برنج قهوه ای ایرانی باعث کاهش وزن می شود. دلیل آن، این است که با مصرف برنج قهوه ای برای مدت طولانی سیر خواهید شد و میل کمتری به غذا خوردن خواهید داشت.

مصرف برنج برای سلامتی بسیار مفید است. حاوی چربی های مضر، کلسترول یا سدیم نیست. این ماده بخشی جدایی ناپذیر از رژیم غذایی متعادل را تشکیل می دهد. مقادیر کم چربی، کلسترول و سدیم موجود در برنج به کاهش چاقی و شرایط سلامتی مرتبط با اضافه وزن نیز کمک می کند.

برنج به کنترل فشار خون کمک می کند.

برنج دارای سدیم کم است، پس به عنوان یکی از بهترین مواد غذایی برای افراد مبتلا به فشار خون بالا استفاده می شود. سدیم می تواند باعث انقباض وریدها و عروق شود و با افزایش فشار خون استرس و فشار روانی بر روی سیستم قلبی عروقی افزایش می یابد. برنج قهوه ای و برنج سفید برای بیماران فشار خون مفید است، برنج مخمر قرمز برای کنترل فشار خون نیز توسط مردم مصرف می شود.

برنج و پیشگیری از سرطان

برنج سرشار از فیبر نامحلول است که از بسیاری از انواع سرطان محافظت می کند. بسیاری از دانشمندان و محققان معتقدند که چنین فیبرهای نامحلول موجود در برنج برای محافظت از بدن در برابر رشد و متاستاز سلول های سرطانی بسیار حیاتی است. فیبر به طور خاص در دفاع از سرطان روده بخصوص روده بزرگ مفید است.

با این حال، علاوه بر فیبر، برنج دارای آنتی اکسیدان های طبیعی مانند ویتامینC، ویتامینA ، ترکیبات فنلی و فلاونوئید است. باعث تحریک رادیکال های آزاد در بدن می شوند. رادیکال های آزاد فرآورده های جانبی متابولیسم سلولی هستند که می توانند به سیستم ارگان ها آسیب جدی وارد کنند و باعث جهش سلول های سالم به سلول های سرطانی شوند. در چنین مواردی، برنج به افزایش سطح آنتی اکسیدان در بدن کمک می کند.

به سلامت پوست و مو کمک می کند

برنج سیاه، برنج قهوه ای، روغن سبوس برنج و آب برنج نیز در درمان های مراقبت از پوست استفاده می شود. متخصصان پزشکی می گویند می توان از پودر برنج به صورت موضعی استفاده کرد تا برخی از بیماری های پوستی را درمان کند. در هند، آب برنج به راحتی توسط پزشکان آیورودا به عنوان یک پماد موثر برای خنک سازی سطح ملتهب پوست تجویز می شود. ترکیبات فنلی موجود در آن، به ویژه در برنج، دارای خواص ضد التهابی هستند، بنابراین برای تسکین تحریک و قرمزی نیز مفید هستند.

آنتی اکسیدان موجود در برنج همچنین به تاخیر انداختن چین و چروک و سایر علائم زودرس پیری کمک می کند که می توانند روی پوست تأثیر بگذارند که از خواص و مضرات برنج است. می توان از آن برای پاک سازی و جوان سازی پوست به کمک ماسک های مختلف به دست آمده از این ماده استفاده کرد. همچنین برای از بین بردن جوش های سرسیاه استفاده می شود. با توجه به مواد معدنی و اسیدهای آمینه می تواند برای ترمیم موهای آسیب دیده، صاف و براق استفاده شود. مصرف برنج ایرانی باعث شفافیت مو می شود.

ادرار آور و هاضم

قسمت پوسته برنج، دارویی موثر برای درمان اسهال خونی در نظر گرفته می شود و گفته می شود پوسته گیاه برنج سه ماهه، خاصیت ادرار آور دارد. مردم چین معتقدند که برنج به میزان قابل توجهی اشتها را افزایش می دهد، بیماری های معده را درمان می کند و همه مشکلات گوارشی را درمان می کند. پوسته برنج به عنوان ادرار آور می تواند به کاهش وزن اضافی آب، از بین بردن سموم بدن مانند اسید اوریک و حتی کاهش وزن کمک کند،( زیرا تقریباً ۴٪ ادرار در واقع از چربی بدن تشکیل شده است). محتوای فیبر بالای برنج همچنین به افزایش نظم حرکات روده کمک می کند.

برنج برای سوخت و ساز بدن مفید است.

برنج منبع بسیار خوبی از ویتامین ها و مواد معدنی مانند نیاسین، ویتامین D ، کلسیم، فیبر، آهن، تیامین و ریبوفلاوین است. این ویتامین های موجود در برنج اساس متابولیسم بدن، سلامت سیستم ایمنی بدن و عملکرد کلی سیستم های اندام را فراهم می کنند، زیرا ویتامین ها معمولاً در ضروری ترین فعالیت های بدن مصرف می شوند.

برنج به تقویت سلامت قلب و عروق کمک می کند.

روغن سبوس برنج استخراج شده از پوسته برنج به عنوان خاصیت آنتی اکسیدانی شناخته شده است که با کاهش سطح کلسترول در بدن باعث تقویت قلب و عروق می شود. پوسته دانه جایی است که بسیاری از مواد مغذی در آن قرار دارد و این در تهیه برنج سفید از بین می رود.

برنج برای سندروم روده تحریک پذیر مفید است.

برنج سرشار از نشاسته مقاوم است که به شکل هضم نشده به روده ها می رسد. این نوع نشاسته رشد باکتری های مفیدی را که به حرکات طبیعی روده کمک می کنند تحریک می کند.

برنج به جلوگیری از یبوست مزمن کمک می کند.

برنج همچنین می تواند از یبوست مزمن جلوگیری کند. فیبر نامحلول حاصل از برنج مانند یک اسفنج نرم عمل می کند که ممکن است به سرعت و به راحتی از طریق دستگاه روده رانده شود. برنج که غلات کامل است سرشار از فیبر نامحلول است.

برنج سفید، می تواند گزینه خوبی برای تسکین اختلالات دستگاه گوارش مانند یبوست باشد.

برنج از بیماری آلزایمر جلوگیری می کند.

برنج حاوی مقادیر زیادی از مواد مغذی است که رشد و فعالیت انتقال دهنده های عصبی را تحریک می کند و متعاقباً به میزان قابل توجهی به پیشگیری از بیماری آلزایمر کمک می کند. گونه های مختلفی از برنج باعث تحریک آنزیم های محافظت از نور در مغز می شوند که از اثر رادیکال های آزاد و سایر سموم خطرناک که می توانند باعث زوال عقل و بیماری آلزایمر شوند، جلوگیری می کنند.

برنج به تنظیم دمای بدن کمک می کند.

هنگام پختن برنج، آبی که در آن جوشانده می شود به آب برنج معروف است. آب برنج قادر است دمای بدن را تنظیم کند. بنابراین مصرف آب برنج راهی برای بهبود تب و همچنین تنظیم دمای بدن است. از این رو برنج کمکی برای کمک به افراد تب دار است.

خواص دارویی

از نظر طب ایرانی، خواص برنج معتدل و خشک است. البته بستگی دارد که آن را چگونه درست کنید. برنج آبکش شده سرد است، در حالی که برنج کته شده گرم است.

ارزش غذایی برنج سفید

در هر ۱۰۰ گرم از برنج شاهد وجود مواد مغذی به شرح زیر هستیم:

•     انرژی ۱٫۵۷۲ کیلوژول معادل (۳۶۵) کیلو کالری
•     کربوهیدارت ۸۰ گرم
•     قندها۰٫۱۲ گرم
•     فیبر۱٫۳ کرم
•     چربی ۰٫۶۶ گرم
•     پروتین ۷٫۱۳ گرم
•     آب ۱۱٫۶۱ گرم
•     ویتامین ب ۱ (تیامین) ۰٫۰۷۰۱ میلی گرم (۵ درصد نیاز روزانه)
•     ویتامین ب ۲ (ریبوفلاوین ) ۰٫۰۱۴۹میلی گرم (۱ درصد نیاز روزانه)
•     ویتامین ب ۳ (نیاسین) ۱٫۶۲ میلی گرم (۱۱ درصد نیاز روزانه)
•     پانتوتنیک اسید(ویتامین ب ۵) ۱٫۰۱۴ میلی گرم (۲۰ درصد نیاز روزانه)
•     ویتامین ب۶ ۰٫۱۶۴ میلی گرم (۱۳ درصد نیاز روزانه)
•     کلسیم ۲۸ میلی گرم (۳ درصد نیاز روزانه)
•     آهن ۰٫۸۰ میلی گرم (۶ درصد نیاز روزانه)
•     منیزیوم ۲۵ میلی گرم (۷ درصد نیاز روزانه)
•     منگنز ۱٫۰۸۸ میلی گرم (۵۴ درصد نیاز روزانه)
•     فسفر ۱۱۵ میلی گرم (۱۶ درصد نیاز روزانه)
•     پتاسیم ۱۱۵ میلی گرم (۲ درصد نیاز روزانه)
•     روی ۱٫۰۹ (۱۱ درصد نیاز روزانه)

همان طور که مشاهده می کنید، وجود این مواد مغذی در برنج می تواند، نیازهای اساسی بدن انسان را تامین و به میزان زیادی سلامتی آن را تضمین کند.

عوارض مصرف زیاد برنج

سندروم متابولیک

خوردن زیاد برنج سفید، باعث افزایش ریسک سندروم متابولیک می شود. چاقی شکم، میزان بالای تری گیلیسیرید، کم بودن کلسترول خوب،  فشار خون بالا و بالا بودن قند خون ناشتا از دیگر عوامل ایجاد کننده سندروم متابولیک هستند.

چربی شکم

مطالعات بر روی افرادی که خیلی کم از کربوهیدارت تصفیه شده، مثل برنج سفید استفاده می کنند، نشان می دهد، این افراد چربی شکمشان کمتر از آن هایی است که بیشتر از کربوهیدارت های تصفیه شده استفاده می کنند. بنابراین افرادی که بیش از حد از برنج استفاده می کنند، به چاقی شکم مبتلا خواهند شد. در صورتی که شما بدون تحرک باشید، پس از خوردن برنج گلوگز وارد سلول های عضله می شوند، تا به صورت چربی ذخیره شوند. خوردن برنج بعد از تمرین و ورزش سخت که بدن گلوگز کمی دارد، سبب افزایش ذخیره گلوگز در عضلات که به آن گلیگوژن می گویند، کمک می کند.

اختلالات عصبی

خوردن زیاد برنج سفید اختلات عصبی به وجود می آورد. به خاطر همین بهتر است که مقداری شلتوک برنج را داخل یک پارچه ریخته در برنج قرار دهید که همراه آن پخته شود.

ابتلا به چربی خون و فشار خون

افرادی که در برنامه غذایی خود برنچ فراوانی جای داده اند و بیشتر از بقیه برنج سفید می خورند، فشار خون و تری گیلیسیرید بالایی از دیگر افراد دارند.

منع خوردن برنج در دوران بارداری

مصرف بیش از حد برنج در دوران بارداری سبب بالا رفتن وزن خانم باردار می شود. برنج سفید، دارای شاخص گلیسیمی بالایی است. بنابراین سبب ابتلای خانم باردار به دیابت بارداری می شود. برنج دارای مقدار قابل توجهی از آرسنیک است که مصرف بیش از حد برنج ممکن است، منجر به مرگ زودرس یا تولد زود هنگام جنین شود.

مضرات برنج ایرانی

    چاقی

    جالب ترین نکته در مورد مضرات برنج ایرانی این است که این ماده خوشمزه دلیل اصلی چاقی است.

    خطر ابتلا به دیابت

    خوردن بیشتر برنج سفید ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش دهد. شاخص قند خون برنج سفید بالاتر از سایر دانه های کامل است، عمدتا به دلیل پردازش. خطر ابتلا به دیابت در آسیایی هایی که بیشترین میزان مصرف برنج را دارند ۵۵٪ بیشتر از بیماران آسیایی است که کمترین مصرف برنج را دارند.

    وجود آرسنیک در برنج

    نگرانی های بهداشتی در مورد قرار گرفتن در معرض آرسنیک از طریق مصرف برنج افزایش یافته است. دانه های برنج کشت شده در مناطقی که دارای سطح بالایی از آرسنیک در آب های زیرزمینی یا خاک آلوده هستند، گزارش شده است. تجمع و افزایش محتوای آرسنیک در خاک کشاورزی باعث افزایش محتوای آرسنیک برنج سفید می شود.

    خطر ابتلا به آلرژی

    از مضرات برنج ایرانی ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به آلرژی شود. برخی از افراد به برنج سفید حساسیت دارند. بنابراین، کاهش مصرف برنج سفید به طور خودکار خطر آلرژی را که معمولاً با علائمی از جمله خارش، عطسه و تنگی نفس ظاهر می شود، کاهش می دهد.

مضرات خوردن برنج نپخته

برنج نپخته، حاوی تخم باکتری هایی است که می توانند باعث مسمومیت غذایی شوند. این باکتری ها سمومی تولید خواهند کرد که موجب اسهال یا استفراغ می شوند.