برنج عنبر بو درجه یک و خواص بیشمار آن

برنج عنبر بو یکی از برنج های درجه یک ایرانی است که در جنوب کشور کاشت و برداشت می شود و از محبوبیت فراوانی در بین مردم برخوردار است. برنج عنبر بو بر خلاف مزایای فراوانی که دارد، به اندازه برنج های شمالی در میان مردم شناخته شده نیست. اگر نام برنج عنبر بو را شنیده اید ولی تا کنون طعم آن را نچشیده اید؛ وقت آن است که در کنار مجموعه خوش نام طایفه طعم این برنج مرغوب را برای اولین بار امتحان کنید. در ادامه به بررسی ویژگی های برنج عنبر بو درجه یک و خواص بی شمار آن می پردازیم تا بیشتر و بهتر درباره آن بدانیم. برنج عنبر بو دارای مزایای فراوانی برای تقویت سلامتی ما دارد و وجود آن در برنامه غذایی ما یک نکته مثبت و عالی به شمار می رود. 

برنج بر اساس ژنتیک

این برنج یازده ساله، در استان تهران و اغلب شهرهای شمال ایران طرفداران زیادی داشته و حتی مقدار زیاد از آن، به مناطق مختلف صادر می شود و از سالم ترین برنج ها است.جالب است بدانید که بیش از ۴۰۰۰۰ نوع برنج در دنیا وجود دارد. برنج یکی از مهم ترین منابع غذایی ما انسان ها ست. برنج همان بخش جدایی ناپذیر از غذاهای آسیایی و هندی است و علاوه بر این مناطق، در کل کره زمین پخش شده است تا در همه فرهنگ ها و غذاها جای گیرد.

دلیل نام گذاری برنج عنبر بو

بسیاری از افراد، نام برنج عنبر بو را با ماده خاکستری و خوش بویی که درون شکم نوعی ماهی وجود دارد، مرتبط می دانند. گفته می شود که افراد ساکن در جنوب کشور، با بوییدن برنج عنبر بو به یاد عنبر درون این ماهی ها افتاده و از همین جهت، نام این برنج را برنج عنبر بو گذاشته اند.

استان های تولید کننده برنج عنبر بو

کشت برنج عنبر بو از سال ۸۹ آغاز شده و بیشترین میزان کشت و تولید این نوع برنج مربوط به استان خوزستان است. این برنج در استان های خوزستان و ایلام بیشترین کشت و در استان هایی مانند لرستان، فارس، اصفهان و نواحی از استان خراسان رضوی به مقدار کمتری کاشته می شود.

استان خوزستان توانست حدود ۹۷۰۰۰۰ تن برنج در سال ۱۳۹۸ تولید کرده و نیاز بسیاری از مردم را به برنج تامین کند. بیشتر این برنج ها از نوع برنج عنبر بو بوده اند و همه انواع برنج ها در اراضی زیر کشت برنج به مساحت ۲۰۶۰۰۰ هکتار کشت شدند.

هر چند که استان خوزستان توانست مقدار زیادی از برنج عنبر بو را تولید کند، اما شهرهایی همچون اهواز، باغملک، شوشتر، دزفول، خرمشهر، رامهرمز و شادگان نیز از تولید کنندگان این نوع برنج بوده و از بین این شهرها، شهر شوشتر به عنوان تولید کننده بهترین برنج های عنبر بو شناخته می شود. علاوه بر همه این شهرها، برنج عنبر بو در شالیزارهای استان ایلام (سیروان و چرداول)، فارس، اصفهان، خراسان رضوی(شهر کلات نادری) و لرستان نیز تولید شده و به فروش می رسد.

نام دیگر برنج عنبر بو گلالک است. این نوع برنج در مناطق مختلف شمال و جنوب کشور با شیوه های متفاوت کشت می‌شود. عنبر بو برای جلوگیری از سوء تعذیه و برای افرادی که سوء تغذیه دارند گزینه مناسبی است. یکی دیگر از مزیت های برنج عنبربو بالا نبودن قیمت آن نسبت به سایر برنج ها است.

نحوه پخت عنبربو

روش پخت برنج عنبر بو با سایر برنج ها متفاوت است. ولی می توان آن را به روش آبکش هم درست کرد؛ اما توجه داشته باشید که پخت برنج عنبربو با روش آبکش، علاوه بر عطر و طعم آن، مزایایی همچون مواد مغذی آن را از بین می برد. برنج عنبربویی که به روش آبکش پخته شود، ارزش غذایی و ویتامین بسیار کمتری دارد. بنابراین برای طبخ برنج عنبربو، بهتر است آن را به صورت کته درست کنید.

نکته ۱

این برنج قبل از پخت باید حدود ۲ ساعت در آب و نمک خیس بخورد.

نکته ۲

میزان پخت این برنج کم است.

نکته ۳

نسبت به سایر برنج ها مقدار بیشتری آب و روغن باید داشته باشد.

مروری بر طعم و مزه برنج عنبربو

برنج عنبر بو دقیقا مثل نامی که دارد، خوش عطر است و مزه بسیار خوبی هم دارد. برنج عنبر بو را هر جور که بپزید، باز هم خوش بو و خوش طعم است. انواع برنج های عنبر بویی که در مناطق مختلف کشت می شوند را امتحان کنید تا مطمئن شوید که از کدام نوع برنج عنبر بو بیشتر خوش تان می آید. با این که برنج عنبر بو زیاد قد نمی کشد، عطر و بویی دارد که مورد پسند هر مهمانی قرار می گیرد. یکی دیگر از ویژگی های مثبت برنج عنبر بو، سبک بودن آن است.

این برنج از هر روشی که پخته شود، دستگاه گوارش شما را اذیت نخواهد کرد و به طور کلی بی ضرر است. مردم در مناطق مختلف، از برنج عنبر بو جهت تهیه کردن غذاها و خوراکی های مختلفی همچون انواع مختلف سوپ ها و آش ها استفاده می کنند. همچنین یکی دیگر از استفاده های برنج عنبر بو در تهیه غذاها، استفاده از آن در تهیه خورشت یا خوردن آن به صورت پلو است که در این موارد، برنج عنبر بو  لعاب خیلی خوبی به خورشت می دهد.

ویژگی های برنج عنبر بو

برنج عنبر بو همان طور که از نام آن پیداست، برنجی خوشبو و معطر است. اما ویژگی های مورد پسند آن به همین جا ختم نمی شود و از لحاظ طعم هم به عنوان یکی از خوشمزه و خوش طعم ترین برنج ها شناخته می شود. نکته جالب توجه این است که برنج عنبربو بر خلاف سایر برنج های شمالی که اغلب دارای طبعی سرد هستند، دارای طبع گرم است. هر چند که برنج عنبر بو دارای عطر و طعم مورد پسند است، ولی به دلیل ویژگی های فیزیکی ای که دارد، استفاده از آن در مهمانی ها مراسمات رسمی رایج نیست.

دانه های خام برنج عنبر بو دارای عرض زیاد و طولی کوتاه هستند؛ یا به عبارت دیگر، دانه های این برنج هنگامی که خام هستند، چاق بوده و قد کوتاهی دارند. بنابراین برنج عنبر بو از این جهت برای مهمانی ها و مجالس خوب نیست که دانه های آن هنگام پخت قد نمی کشند. برنج عنبر بو در بازار به شکل برنج نیم دانه و تمام دانه موجود است.

ویژگی های خاص برنج عنبر بو

• برنج عنبر بو طایفه پخت متفاوتی نسبت به دیگر برنج ها دارد.
• برنج عنبربو بافت سبک و نرمی دارد.
• عنبر بو دارای ویتامین، مواد معدنی و مغذی فراوانی است.
• عطر و طعم برنج عنبر بو با توجه به منطقه و نحوه کشت آن متفاوت است.
• از نظر فیزیکی نسبت به دیگر برنج های ایرانی خیلی قد نمی‌کشد.

انواع مختلف عنبر بو

برنج عنبر بو دارای انواع مختلفی است و نسبت به محل کشت خود دچار تغییراتی می شود. این تغییرات باعث می شود که برنج عنبر بو به چند دسته تقسیم شود. 

برنج عنبربو سیروان:

برنج عنبر بوی سیروان یکی از انواع برنج های عنبر بو در ایران است و در مناطق مختلف استان ایلام، از جمله فاطمیه، شوراب خانعلی، چگنی، اسلامیه، لالا، لرینی، علیا، سرابکلان، هیوند و گوراب سفلی تولید می شود.

برنج عنبربو امامی:

این نوع برنج عنبر بو به طور عمده در شهر شوشتر کشت می شود. هر چند که این برنج را با نام برنج گلالک شناخته می شود، ولی از آن جایی که این نوع برنج عنبر بو در کارخانه ای تولید می شود که نام موسس آن بیژن امامی بوده است، به آن برنج عنبربو امامی گفته می شود. برنج عنبر بو امامی یکی از مشهورترین گونه های برنج عنبر بو است و کیفیت آن بسیار مطلوب است. همچنین برنج عنبر بو امامی از ارزش غذایی مناسبی برخوردار است. 

برنج عنبربو یا برنج چمپا؟

شاید شنیده باشید که به برنج عنبر بو، برنج چمپا نیز گفته می شود. ولی آیا این نام صحیح است؟ نسبت دادن نام چمپا به برنج عنبر بو اشتباه نیست ولی باعث می شود که تردید هایی ایجاد شود.نام چمپا فقط به برنج عنبر بو نسبت داده نمی شود و به یک نوع برنج شمالی نیز برنج چمپا گفته می شود. این تشابه اسمی باعث ایجاد اشتباهات کوچکی می شود.

برنج چمپا نوعی برنج ایرانی کوتاه دانه است که در مناطق شمالی ایران کشت می شود. بنابراین در شمال ایران، به برنج هایی با دانه های کوتاه نیز برنج چمپا گفته می شود. پس نمی توان گفت که برنج چمپا دقیقا همان برنج عنبر بو است. اما جالب است بدانید که انواع برنج چمپا نیز از برنج های مرغوب و پرطرفدار هستند که از بهترین انواع آن می توان به برنج چمپا تولید شده در شادگان اشاره کرد. 

ویژگی های برنج عنبر بو 

برنج عنبر بو همان طور که از نام آن پیداست، برنجی خوش بو و معطر است. اما ویژگی های مورد پسند آن به همین جا ختم نمی شود. نکته جالب توجه این است که برنج عنبربو بر خلاف سایر برنج های شمالی که اغلب دارای طبعی سرد هستند، دارای طبع گرم است. هر چند که برنج عنبر بو دارای عطر و طعم قابل قبولی است ولی به دلیل تفاوت ظاهری آن با برنج های دیگر برای مهمانی ها توصیه نمی شود. برنج عنبر بو برخلاف برنج های شمالی دارای دانه های کوتاهی است و دانه های این برنج به هیچ وجه باریک نیستند. ظاهر برنج عنبر بو می تواند تصور شما از یک برنج ایرانی را دگرگون کند و با طعم مطبوع خود همراه همیشگی آشپزخانه شما باشد. 

فواید برنج عنبربو

ااز آن جایی که برنج عنبر بو اصولا به صورت ارگانیک تولید می شود ، برنج بسیار سالمی محسوب می شود. برنج عنبر بو یکی از برنج های مقوی برای افرادی است که از سوء تغذیه شدید رنج می برند. برنج عنبر بو به دلیل طبع گرم خود برای تقویت سطح سلامتی کسانی که طبع سردی دارند، بسیار مناسب است و به همین ترتیب می تواند بیماری ها و اختلالات گوارشی را رفع کند. 

این نوع برنج، سرشار از مواد مقوی همچون فیبر، ویتامین های گروه B  و E، مواد معدنی و انواع دیگری از مواد مغذی است. برنج عنبر بو با علاوه بر این که به چربی شکم تبدیل نمی شود، بسیار سبک بوده و حتی منجر به کاهش چربی و فشار خون نیز می شود. این برنج سبک، تحریکات روده و معدا شما را کم می کند و به سلامت دستگاه گوارش شما کمک می کند.

مشکلات کاشت و برداشت برنج عنبر بو

اولین معضل در این زمینه وجود کم آبی در استان خوزستان است. برنج برای رشد خوب نیاز به آب فراوان دارد. در صورتی که در این استان آب زیادی وجود ندارد. نکته خوب این قضیه این است که برنج عنبر بو با شرایط کم آبی کنار آمده است و با آب شور نیز کشت داده می شود.

مشکل دیگر پس از برداشت برنج است. این برنج به دلیل اینکه از ظاهر خوبی برخوردار نیست، با وجود طعم و مزه آن کمتر خریداری می شود. کشاورزان متضرر و از کاشت آن دلسرد می شوند.

تجهیزات و وسایل شالی کوبی معمولا بروز نیستند و مشکلات زیادی برای تولید به وجود می آید.

برنج عنبر بو به خوبی شناخته شده نیست و در برخی از مواقع با نام برنج های دیگری معمولا در بازار فروخته می شود.

بعید است در سال های آینده این برنج با وجود مشکلاتی که دارد به مقدار زیادی تولید شود، بیشتر زمین های کشت برنج، به کشت دیگری تعلق گرفته اند. تولید برنج عنبر بو ۳۰ درصد کاهش یافته است.

روش نگهداری برنج عنبربو

بیشترین نگرانی برای ذخیره سازی طولانی مدت برنج عنبربو، آفات است. برنج برای جلوگیری از خراب شدن به تهویه هوا احتیاج دارد (برخلاف اکثر موادغذایی که باید در ظروف ضد هوا نگهداری شوند). تهویه، اگر به درستی انجام نشود؛ شرایط رشد آفات محیا می شود و گرما و رطوبت به رشد آن ها کمک خواهند کرد که این روند در انتها باعث خرابی برنج می شود. 

بنابراین، بهترین کار برای جلوگیری از کپک زدن، کنترل سطح دما و رطوبت در محل ذخیره سازی است. برنج را از سطح زمین و دیوار دور نگهدارید. با این کار هم از رطوبت دیوار و کف در امان می ماند و حشرات نمی توانند وارد برنج شوند. اگر برنجی که قصد نگهداری از آن را دارید؛ حجم کمی دارد می توانید آن را در ظروف کاملا خشک شیشه ای مات یا پلاستیکی قرار دهید. اما اگر حجم برنج عنبر بو برای نگهداری زیاد است، می توانید در کیسه های نخی از آن نگهداری کنید. 

برنج عنبربو را در مکانی به دور از نور خورشید قرار دهید؛ زیرا دانه های آن خرد می شوند و برنج از بین خواهد رفت. وجود اکسیژن در برنج می تواند باعث ایجاد آفات در برنج شود، می توانید از جاذب اکسیژن در برنج عنبر بو استفاده کنید. 

قیمت برنج عنبربو

برنج عنبربو دارای انواع مختلفی است و این مورد باعث می شود که شاهد تغییر قیمت آن باشیم. برای خرید برنج عنبربو مرغوب، مقداری از برنج خام را در دهان خود بجوید و اگر عطر و طعم آن را حس کردید، برنج ناخالصی ندارد. همچنین تعدادی از دانه ها را در کف دست خود بریزید و ببینید دانه ها همه یک شکل باشند و مخلوط نباشند. برای خرید برنج باکیفیت به مکان های معتبر مراجعه کنید و از خرید برنجی که به خالص بودن آن شک دارید، صرف نظر کنید. 

صادرات برنج عنبربو

برنج ایران آوازه خوبی در دنیا دارد. به همین علت کشورهای زیادی مایل به خرید برنج ایرانی هستند. برنج عنبربو درجه یک برای صادرات به کشورهای دیگر فرستاده می شود. از کشورهای فعال در زمینه خرید برنج عنبربو می توان به کشورهای عراق و ترکیه اشاره کرد.

جشنواره برنج عنبربو

هر ساله در استان ایلام هنگام برداشت برنج عنبر بو، یک جشنواره برگزار می شود. در این جشنواره به صورت نمادین مراحل برداشت برنج عنبر بو نشان داده می شود، همچنین غذاهای پخته شده با این برنج در معرض دید و استفاده قرار می گیرند. برگزاری این جشنواره برای توسعه صنعت گردشگری است. از وقتی که برای مطالعه این مقاله گذاشتید ممنونیم و امیدواریم که جواب سوالاتتان در زمینه برنج عنبربو، را گرفته باشید.